هیدروپولیتیک هیرمند: دلایل، آثار و پیامدها

نویسندگان

  • اسماعیل ورزش کارشناس ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
  • جواد اطاعت استادیار گروه جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی
چکیده مقاله:

کمبود آب، به‎ویژه در مناطق خشک و نیمه‎خشک جهان از مسائل و مشکلات سده‎ی کنونی است. براساس پیش‎بینی‎هایی برای سال 2030، حدود 47 درصد از جمعیّت جهان، در مناطقی با کمبود شدید آب زندگی خواهند کرد. دسته‎ای از ژئوپولیتیسین‎ها سده‎ی کنونی را "سده‎ی هیدروپولیتیک" می‎نامند. هیدروپولیتیک به مطالعه‎ی اثر تصمیم‎گیری‎های مربوط به استفاده از آب در شکل‎گیری‎های سیاسی در روابط میان دولت‎ها یا روابط میان دولت‎ها و مردم یک کشور می‎پردازد. بر این مبنا رودخانه‎ی هیرمند که رودخانه‎ای بین‎المللی است و در جنوب‎غرب افغانستان و شرق ایران جریان دارد، مورد توجّه قرار گرفته است. پژوهش پیش رو با روش توصیفی ـ تحلیلی در پی پاسخ به این پرسش است که کدام عوامل در ایجاد وضعیّت کنونی ـ خشک شدن ‎هامون‎ها و حجم کم آورد رودخانه ـ تأثیرگذار بوده‎اند؟ یافته‎های پژوهش نشان می‎دهد که عوامل مختلفی ازجمله، حضور قدرت‎های تأثیرگذار منطقه‎ای، همچون انگلستان با داوری‎های انجام شده، اختلاف‎نظرهای ایدئولوژیک، تأسیسات احداث شده بر روی رودخانه و بروز خشکسالی‎های دوره‎ای، در بروز این مسئله نقش داشته‎اند. هیرمند تنها منبع تأمین‎کننده‎ی آب سیستان است. حجم کم آورد رودخانه موجب شده که مردم به‎دلیل وابستگی مستقیم و غیرمستقیم به هیرمند شغل و درآمد خود را از دست بدهند. مهاجرت گسترده از منطقه‎ی سیستان، از بین رفتن اقتصاد محلّی و تغییر شیوه‎ی زندگی مردم ساکن دشت سیستان از پیامدهای این مسئله است. بنابراین پیشنهاد می‎شود هر دو کشور با رسیدن به درک مشترکی از مسئله، برای توافق بر یک طرح جامع مدیریتی آب تلاش کنند. در این راه سرمایه‎گذاری در اجرای طرح‎های مشترک آبیاری و تغییر نوع کشت محصولات می‎تواند راهگشا باشد.

Download for Free

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

افول قدرت نرم آمریکا؛ دلایل و پیامدها

بررسی قدرت نرم امریکا بیانگر آن است که به‌ویژه در دوران ترامپ، تصویر امریکا رو به افول نهاده است. سیاست‌های ترامپ در دو عرصۀ داخلی و خارجی موجب کاهش نفوذ امریکا در عرصۀ بین‌المللی شده است. این مقاله به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که چرا قدرت امریکا رو به افول نهاده و این وضعیت چه پیامدهایی داشته است؟ نگارنده معتقد است عوامل درون‌زا و برون‌زا بر افول قدرت نرم امریکا تاثیر گذاشته است. در زمرۀ...

متن کامل

افول قدرت نرم آمریکا؛ دلایل و پیامدها

بررسی قدرت نرم امریکا بیانگر آن است که به‌ویژه در دوران ترامپ، تصویر امریکا رو به افول نهاده است. سیاست‌های ترامپ در دو عرصۀ داخلی و خارجی موجب کاهش نفوذ امریکا در عرصۀ بین‌المللی شده است. این مقاله به دنبال پاسخ‌گویی به این پرسش است که چرا قدرت امریکا رو به افول نهاده و این وضعیت چه پیامدهایی داشته است؟ نگارنده معتقد است عوامل درون‌زا و برون‌زا بر افول قدرت نرم امریکا تاثیر گذاشته است. در زمرۀ...

متن کامل

امکان‌سنجی نبرد تمدنی در بحران سوریه: دلایل و پیامدها

مسئله اصلی پژوهش حاضر تبیین و تحلیل دلایل تصادم چند تمدن در خاورمیانه و به صورت تخصصی در بحران سوریه می­باشد. این مقاله در زمرۀ پژوهش‌های بنیادی قرار دارد و برای انجام آن از منابع اسنادی، کتابخانه‌ای و اینترنتی بهره برده شده است که با استفاده از تحلیل‌های استنباطی در چارچوب روش توصیفی و تحلیلی به رشته تحریر در آمده است. یافته­های پژوهش نشان داد، امروزه ما شاهد یک جنگ تمدنی تمام عیار هستیم که سه...

متن کامل

تحلیلی بر«سیاست‌کوچِ» نادرشاه افشار، دلایل و پیامدها

چکیده: کوچ دادن اجباری قبایل و اهالی ایالات و ولایات و یا بزرگان و سران آنها به مناطق مختلف کشور و بخصوص به خراسان، یکی از سیاست‌ های ثابت و همیشگی نادرشاه افشار بود که از اول برآمدن او در خراسان تا آخر عمرش ادامه پیدا کرد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با گردآوری داده ها از طریق کتابخانه ‌ای، در پی یافتن جواب این پرسش‌ ها که چرا نادرشاه سیاست کوچ اجباری را در پیش گرفت؟ و پیامد های آن...

متن کامل

راهبرد ایران در فناوری غنی سازی اورانیوم: دلایل و پیامدها

این پژوهش قصد دارد فرایند دستیابی ایران به فناوری غنی‌سازی اورانیوم را توضیح دهد و عوامل مؤثر  در تصمیم راهبردی جمهوری اسلامی ‌در پیگیری این برنامه را تبیین کند. یورش نظامی‌ عراق و تحریم‌های تسلیحاتی و اقتصادی غرب در دهه ۱۹۸۰، این پند گرانسنگ را به نظام تازه تأسیس جمهوری اسلامی داد که باید نیرومند شود و ـ بدون این‌که قوانین بین‌المللی را زیر پا بگذارد ـ بازدارندگی پایدار فراهم کند. هدف کلیدی ای...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 44(80، تابستان 1391)  شماره 80 تابستان 1391

صفحات  193- 212

تاریخ انتشار 2012-06-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023